آفات و بیماریها: آفات و بیماریهای مهم خیار عبارتند از :

ـ سفیدک دروغی                                                          Pseudoperonospora cubensis

لکه زاویه ای                                            Pseudomonas syringae pv. Lachrymans

بوته میری                              Phytophthora  drechsleri Pythium aphanidermatum

سفیدک  سطحی                                                           Phytophthora capsic

آفات مهم

ـ تریپس

ـ کنه تار عنکبوتی

ـ شته

کلم بروکلی

کلم بروکلی همانند کلم گل گیاهی است یکساله که غنچه گل ودم گل ها به مصرف می رسد .فرق کلم گل باکلم بروکلی دراین است که درکلم گل مجموعه گل ها به صورت فشرده ومحکم به هم چسبیده اند .ولی کلم بروکلی گل ها از فشردگی کمتری برخوردار می شوند در کلم گل دم گل ها کوتاه ولی درکلم بروکلی دم گل ها بلند یاطویل می باشد .درکلم گل رنگ curd  سفید ولی درکلم بروکلی به رنگ سبز ویارنگ های  آنتوسیانین وجوددارد (کلم گل نسبت به بروکلی به گرما حساس است .) «سبزیهای فصل سرد نسبت به خشکی حساس ترند چون ریشه های سطحی دارند به آبیاری زیاد نیاز دارند»  کلم بروکلی نسبت به کلم گل  دمای بالارا بهتر عمل می کند به طور کلی در کلم گل وکلم بروکلی وکلم تکمه ای فاصله کاشت دراندازه وزمان بلوغ تاثیر دارد. چنانچه متراکم کاشت بالا باشد اندازه بخش خوراکی کوچکتر می شود. درکلم بروکلی بعدازاینکه دسته گل انتهائی برداشت شد از محور برگهای پائینی دسته گل های جدیدی تولید می شود به عبارت دیگر درکلم بروکلی چندین curd تولید می گردد ولی در کلم گل فقط curd  در قسمت انتهای ساقه تشکیل می گردد.

شرایط اقلیمی

شرایط اقلیمی کلم بروکلی شبیه کلم گل می باشد کلم بروکلی برای تکامل گل به دمای بالاتری نیاز دارد زمان برداشت موقعی است که غنچه ها باز شده اند وهنوز محکم وسفت هستند ولی نه به محکمی وسفتی کلم گل . هنگام برداشت curd راهمراه بامقداری از دم گل که طول آن به cm 15 می رسد برداشت می کنند برخلاف کلم گل که وقتی curd  برداشته می شود عمر گیاه به پایان می رسد در کلم بروکلی بعداز برداشت curd  مجموعه ای از گل های کوچکی در محور برگها  ظاهر می شود که بعداز ۱۰ماه وکمی بیشتر قابل برداشت می باشد اندازه curd های ثانویه کوچکتر از curd اولیه که درانتهای سلقه تشکیل می شود می باشد. طول دوره رشد کلم بروکلی بیشتر از کلم گل معمولی است.

بروکلی از سبزیهایی است که بهترین فصل آن پاییز و زمستان است و منبع خوب ویتامین c و فیبر است. ساقه بروکلی باید سفت بوده و سر آن بنفش یا سبز تیره باشد. غنچه های آن باید به صورت بسته باشد و گلهای آن زرد نشده باشد. بروکلی را می توانید ۳ روز یا بیشتر در یخچال نگهداری کنید. قبل استفاده از بروکلی را خوب با آب بشویید و برگها و ساقه های سفت آن را جدا کنید و ساقه های نازک و گلهای کوچک آن را خرد کرده و استفاده کنید.

 بروکلی از خانواده کلم هاست و سرشار است از ویتامین های A و D .بروکلی در فصلهای خنک بهترین و بیشترین محصول میدهد . چنانچه برای کاشت از بهترین واریته ها , استفاده گردد و مراحل کاشت و داشت و برداشت طبق دستور العمل و بدقت انجام شود , تولید محصول تداوم می یابد . قسمت خوراکی بروکلی “سر” نامیده می شود . سر اصلی در مرکز و بالای گیاه روئیده می شود . وقتی سر اصلی برداشته و قطع شود , سرهای جانبی شروع به رشد کرده , ظاهر می شوند . در بیشتر مناطق آمریکا در فصلهای بهار و پائیز دو بار محصول بدست می آید .
برای بهترین شروع , نهال کاری در فصل بهار توصیه شده است , زیرا این عمل باعث مقاوم شدن و جایگیر شدن گیاه در زمین می شود . نهال کاری مقاومت گیاه را در برابر گرمای اولیه تابستان زیاد می کند . فصل زمستان مناسبترین زمان برای کاشت مستقیم بذر در زمین می باشد .

* واریته های بروکلی :
۱-Crusier ( کروزر) : از کاشت تا برداشت ۵۸ روز زمان لازم دارد . کروزر , یکدست , پر محصول و مقاوم در برابر خشکی می باشد .
۲-Green Comet ( گرین کامت) : از کاشت تا برداشت ۵۵ روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما .
۳-Green Goliath( گرین گالی آت) : کاشت تا برداشت ۶۰ روز , زمان کاشت بهار , تابستان و پائیز و مقاوم در برابر حالتهای سخت .

در میان سبزی های موجود در جهان کلم بروکلی یکی از غنی ترین منابع آهن به شمار می آید و نه تنها به دلیل داشتن خاصیت ضد سرطان بلکه به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامین ها(ویتامین CوE)ومواد معدنی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

مشخصات گیاهشناسی خیار:

خیار گیاهی است از گیاهان گلدار، از رده دولپه ای ها، از گیاهان یکساله جالیزی، از خانواده کدوئیان(Cucurbithacae) و از جنس Cucurbita با نام علمی(Cucumis sativus). ریشه ان نسبتاً سطحی است و برای کاشت آن باید خاک سطح الارض کاملاً آماده و غنی از مواد غذایی باشد. ریشه آن یکساله و گاهی هم دائمی است. ساقه آن علفی و به رنگ سبز روشن، آبدار و دارای پوست نازک و کرکهای ریزی است که از ساقه منشعب می شوند. طول بوته خیار با توجه به هرسی که انجام می شود مکن است به بیش از ۶ ^m برسد که نگهداری بوته ها در گلخانه بوسیله پیچاندن آن به دور نخهای ضخیم و همچنین پیچیده شدن پیچکها به دور نخها که نگهداری بوته ها را محکم می نماید امکانپذیر است. در واریته های معمولی برگها نسبتاً کوچک در واریته های بکرزا یا پارتنوکارپیک برگها بزرگتر، پنجه ای شکل و به رنگ سبز روشن بوده و بریدگی های کم عمق، برگ را به پنج قسمت یا Lobe که غالباً به شکل مثلث هستند، تقسیم می کند. دمبرگ آن بلند، آبدار، قطور، و رگبرگها مشخص و روشنتر از خود برگ هستند. میوه خیار از لحاظ گیاهشناسی شفت بشمار میرود یعنی میوه ای است گوشتی که برون بر آن نازک، میانبر آن گوشتی و خوراکی و درون بر آن غشائی و سخت است. رشد رویشی ریشه این گیاه در مقایسه با اندامهای هوایی آن بسیار ضعیفتر میباشد ولی در محل یقه و حتی قسمتهایی از ساقه که با خاک تماس حاصل مینمایند ریشه های نابجا تولید می کند، همچنین ریشه ها بیشتر در قسمتهای قابل تهویه سطح خاک رشد کرده و انتشار می یابند که در این رابطه ضرورت تهیه یک بستر تقریباً سبک از نظر بافت خاک و قابل تهویه معلوم می گردد.

محل پیدایش میوه روی ساقه دو حالت دارد:

خیارهایی که روی ساقه اصلی و در زاویه برگها تولید می شوند.

خیارهایی که روی ساقه فرعی تولید می شوند که دراینصورت ساقه های جانبی به هرس منظم احتیاج دارند.

مشخصات بذر خیار گلخانه ای

برای پرورش خیار در گلخانه صرفاً باید از بذور پارتنوکارپیک استفاده کرد و از کاشت بذور معمولی در گلخانه اجتناب کرد. لازم به ذکر می باشد که پارتنوکارپیکی عبارت است از تشکیل و رشد میوه بدون تلقیح تخمکها. این پدیده به نحوی گسترده در سبزیجات خانواده کدوئیان بخصوص خیار بروز میکند. در واریته های معمولی گلهای نر و ماده جدا از هم بوده و گلهای نر زودتر از گلهای ماده ظاهر می گردند. ولی در عوض واریته های پارتنوکارپیک گل نر وجود نداشته و گلهای ماده بدون عمل گرده افشانی و لقاح تولید میوه میکند.

در این نوع خیار نیازی به گرده افشانی نیست و میوه بصورت پارتنوکارپیک تشکیل می شود، لذا چنانچه حشراتی از بیرون گلخانه گرده گل بوته دیگر خیارهای هوایی را به روی گل ماده بوته خیار داخل گلخانه بنشانند خیار تولیدی از کیفیت ظاهری پائین تر برخوردار خواهد بود.

در بعضی از واریته های خیار داربستی طول میوه ممکن تا ۵۰ ^cm برسد که با توجه به ذائقه و بازارپسندی مصرف کنندگان ایرانی هم اکنون واریته هایی کشت می گردد که طول میوه آنها حداکثر به ۳۰ ^cm برسد.

میوه این نوع خیار دارای پوستی خوراکی، بدون تخم و بدون ایجاد نفخ میباشد. بذر خیار گلخانه ای معمولاً با روشهای علمی و بسیار پرهزینه ژنتیکی تولید می شود و به همین دلیل قیمت آن بسیار گران بوده و بصورت عددی بفروش می رسد. این بذرها در هوای آزاد بخوبی نمی تواند بخوبی گلخانه میوه تولید کند زیرا در اثر تلقیح با گرده سایر ارقام، تولیدی یکنواخت نداشته و میوه آن از شکل اصلی خود خارج شده و بدفرم و بدشکل می شود.

خیار پارتنوکارپیک دارای ارقام متعددی است که بسیاری از آنها فاقد شکل و رنگ و اندازه مورد پسند بازار ایران است. بنابراین از بین واریته های  متعددی که به بازار عرضه می شوند باید انواعی را که برای کاشت در ایران مناسبند انتخاب نمود. واریته هایی از قبیل دومینوس جی.آر.اس، دومینوس جی.آر.اچ، هیلارس ، سینا، بیلانکو، خیار دولاب و خیار اصفهان در ایران نتایج چشمگیر و مرغوبیت بی سابقه ای نشان داده اند. چند واریته از خیارهای بلند اروپایی مانند سندرا نیز در ایران آزمایش شده که طول آنها به ۳۵-۴۰ ^cm میرسد. اگرچه بذر پارتنوکارپیک بسیار گران بوده و هزینه کاشت و نگهداری نسبتاً بالایی دارد ولی با توجه به عملکرد بالا و قیمت گران خیار گلخانه ای، نه تنها این هزینه ها جبران می شوند بلکه سود سرشاری هم نصیب تولید کنندگان می گردد.

برای انتخاب بذر خیار درختی بهتر است از بذرهایی استفاده گردد که بیش از ۶ ماه از تولید آنها گذشته باشد زیرا بذر خیار دوره خواب کوتاهی دارد که در آن ایام ممکن است جوانه نزند، ضمن اینکه گذشت بیش از دو سال نیز از نظر قوه نامیه مناسب نمی باشد.

تلخی موجود در میوه های خیار در اثر ماده ای بنام کوکوربیتاسین که در ته آنها وجود دارد و در ریشه ساخته می شود اما در خیارهای هیبرید گلخانه ای دیده نشده و یا خیلی به ندرت اتفاق افتاده است.

دانیتو بذری تک گل و رویال بذری چند گل است که قابل کاشت در اکثر فصول سال است.

نسیم فقط برای کاشت در تابستان و مناطق گرم کشور مثل یزد قابل استفاده است این بذر بذری پر گل و کم برگ است.

انواع بسترهای کشت گلخانه‌ای

کشت هیدروپونیک

در این نوع کشت برای پرورش گیاهان ، خاک استفاده نمی‌شود بلکه برای استقرار ریشه از پرلیت یا از بسترهایی حاوی بسترهای پشم سنگ استفاده می‌شود. معمولا پس از استقرار بوته‌ها در بستر ، بلافاصله آبیاری و تغذیه کامل گیاه با استفاده از قطره چکانهای مخصوص که در کنار هر گیاه در نظر گرفته شده انجام می‌گیرد.
کشت هیدروپونیک یا آبکشت مطلق

در این نوع کشت معمولا کلیه کودهای مورد نیاز گیاه را به آب مقطر اضافه نموده در منبعی که دارای یک پمپ آب و چندین لوله متناسب با وسعت گلخانه است وارد می‌نمایند. گیاهان در سوراخهای در نظر گرفته شده ، لوله‌های آب مستقر شده ، بطوری که ریشه این گیاهان کاملا در داخل آب قرار گرفته ، با جریان یکنواخت آب در داخل لوله‌ها مواد مورد نیاز گیاه را جذب می‌نمایند.
کشت در بستر خاک

خاک مورد استفاده در گلخانه‌ها باید دارای بافتی سبک ، هوموس‌دار و نفوذپذیر باشد. در صورت سنگین بودن بافت خاک (خاک رسی) باید با اضافه کردن مقداری شن به همراه مقداری کود حیوانی پوسیده خاک را اصلاح کرد.
‍‍‍!تنظیم دمای گلخانه و ارتباطش با میزان نور و رطوبت نسبی
گیاهان گلخانه‌ای در دمای بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد بالاترین عملکرد را دارند. و درجه حرارت مورد نیاز در شب بطور متوسط ۴ ، ۵ درجه کمتر از روز است. در درجه حرارت معمولی چون فعالیت گیاه به حداکثر می‌رسد بنابراین به نور بیشتری هم برای انجام فتوسنتز نیاز دارد. رطوبت نسبی مورد نیاز در گلخانه بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است.