کشت گوجه فرنگی
دستورالعمل کشت گوجه فرنگی در گلخانه
گوجه از خانواده Solana cease و با نام علمی Lycopersi com
– تراکم بوته در واحد سطح بسته به فصل کشت : کشت پائیزه و زمستانه : ۵/۱ بوته در متر مربع و در کشت بهار ، تابستانه ۲ تا ۳/۲ بوته در متر مربع
– متوسط زمان جوانه زنی در درجه حرارت مناسب معادل ۶ روز است .
– زمان لازم کاشت بذر در خاک تا مرحله برداشت معادل ۹۰ روز تا ۱۱۰ روز است.
– میزان بازدهی در متر مربع بین ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در شرایط مطلوب و استاندارد
– مدت زمان شروع گلدهی بین ۲۵ تا ۳۵ ریز بعد از کاشت در خاک است .
– درجه حرارت مناسب برای رشد و تلقیح بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و حداقل دمایی تلقیح ۱۳ درجه سانتی گراد می باشد و کمتر از این درجه حرارت تلقیح صورت نمی پذیرد و درجه حرارت بالای ۳۵ درجه نیز عمل تلقیح و رنگ پذیری را مشکل می نماید .
– رطوبت ابتیمم : بین (۷۵-۶۵)% و حداکثر (۸۵-۸۰)% و حداقل (۴۵-۴۰)% می باشد.
– نور : متوسط شدت نور لازم برای گوجه فرنگی ۰۰۰/۲۰ لوکس و یا ۲۰۰۰ -۲۵۰۰ ژول می باشد .
کیفیت آب :
الف : آب آبیاری :
گوجهفرنگی برای رشد و نمو سریع خود و نیز برای تولید زیاد نیاز فراوانی به آب دارد . کنترل دقیق مقدار و زمان آبیاری در برقراری تعادل بین رشد رویشی و زایشی گیاه و در نتیجه میزان باروری و کیفیت محصول گوجهفرنگی مؤثر خواهد بود . کم و زیاد شدن دفعات آبیاری ونامرتب بودن آن مخصوصاً در اواخر دوره رشد گیاه و موقع رسیدن میوه دچار پارهای از بیماریهای فیزیولوژی میشود . در روزهای گرم آفتابی اگر آب کافی در اختیار گوجهفرنگی قرار بگیرد پژمرده شده و اغلب برگهای فوقانی آنها لکه هایی ظاهر میشود و بعلاوه ریزش گل پیدا میشود و ادامه این وضعیت پوسیدگی ریشه را بدنبال خواهد داشت . آبیاری باید صورت مرتب باشد تا خاک مرطوب بماند ، در صورتیکه خاک خشک شده و آبیاری شود باعث ترکخوردگی پوست میوه میگردد .میزان آب در گوجهفرنگی به مقدار زیاد بستگی به وضعیت آب و هوای خارج از گلخانه دارد . روزهای گرم و آفتابی ، گیاه نیاز به آب بیشتری در مقایسه با روزهای ابری دارد . مطابق برخی آزمایشات ، هر بوته گوجهفرنگی در گلخانه در طول دوره رشد ۵/۶ لیتر آب مصرف میکند . بنابراین هر متر مربع سطح زیر کشت حدود ۳۴۰-۳۰۰ لیتر آب لازم دارد و با فرض اینکه خاک گلخانه به رطوبت نسبی در حد اپتیمم باشد ، پس از به گل رفتن تا آخر دوره مطابق جدول زیر است:
مقدار آب لازم برای هر بوته در شبانه روز شرایط آب و هوایی
Cc 250 تا Cc 500 روزهـــــــای ابـــــــــری
Cc 700 تا Cc 1000 روزهای آفتابی متناوب(آفتاب و سایه)
Cc 1200 تا Cc 1500 روزهــــــــای آفتابی با ابر پراکنده
Cc2000 تا Cc 2500 روزهـــــــــای گرم و آسمان صاف
توجه داشته باشید که آبیاری زیاد برای نشاء ها ونباتات جوان موجب کوتاه ماندن آنها خواهد شد ضمناً آبیاری باید در طول روز انجام گیرد ، زیرا آبیاری در اواخر روز موجب افزایش رطوبت و بروز قطرات آب در شب ، روی برگ ها و میوه خواهد شد .
کیفیت آب :
باید به سه عامل Ec و SAR و میزان بر توجه نمود .کیفیت آب باید شیرین باشد و (۵/۱-۱) Ec میلی موس بر سانتیمتر مناسب است ولی در Ec بالاتر تا ۵/۲ میلی موس بر سانتیمتر هم فعالیت دارد ولی Ec از ۵/۲ میلیموس بر سانتیمتر برای گوجه فرنگی مناسب نیست و از میزان محصول میکاهد . گوجه فرنگی از گیاهان نیمه حساس به بر میباشد ، در آب آبیاری گلخانه ای ۳۳/۱ – ۶۷% الی ۲ ppm تجاوز نکند .میزان SAR حداکثر از ۱۸ ppm تجاوز نکند .
محیط کشت ( خاک ):
یکی دیگر از عوامل مهم در پرورش گوجهفرنگی گلخانهای محیط کشت میباشد .محیط کشتی که برای این منظور تهیه میشود علاوه بر نگهداری گیاه باید دارای خصوصیات زیر باشد .
– آب و مواد غذایی کافی در خود ذخیره نماید
عاری از آلودگی ها بوده و بتوان بدون اثر سوئی روی محیط کشت آنرا، ضد عفونی نمود .
– PH خاک برای گوجهفرنگی گلخانه ۷-۵/۶ باشد .
– مقدار Ec خاک نیز از ۳ میلی موس بر سانتیمتر تجاوزنکند ، بدیهی است افزایش Ec از حد معین باعث کاهش درصد محصول خواهد شد .
–
مقدار افزایش Ec 4 6 8
درصد کاهش ۱۰% ۲۵% ۵۰%
-چنانچه گوجهفرنگی در خاک گلخانه کشت شود ، خاکی که برای این منظور استفاده میشود باید پوک ، قوی و بافت آن شنی و یا شنی لومی و زهکشی در آن بخوبی انجام گیرد . بطوریکه عمق ریشه در خاک نفوذپذیر میتواند تا ۸۰ سانتیمتر گسترش یابد ، بنابراین خاکهای رسی ، وجود لایههای غیرقابل نفوذ Hard pan و فشردگی خاک را نمیپسندد و در صورت امکان رشد ریشه به اعماق بیشتر ، گیاه را در مقابل استرسها مقاوم خواهد ساخت .
در شکل زیر در سمت چپ یک نهال گوجهفرنگی را که در شرایط زمانی که دارای یک ریشه اصلی قوی و مقداری ریشه ها فرعی میباشند و این در شرایطی است که رطوبت خاک جهت تهیه اکسیژن لازم از خاک بـرای رشـد و نمو خود میباشد ( در سمت راست در جایی که آبیاری اولیه ضعیف و طبقات خاک فشرده بــودهاند و مــقدار اکسیژن نیز برای رشــد و نمو کم است ) برخورد کند . گـیاه معمولاً ریشه های موئی و افشان در سطح زمین پیدا میکند . این ریشه های کم عمق در طول سال باقی مانده و گیاه را در مقابل فشار آب و سایر عوامل آسیبپذیر میکند . بنابراین در خاکهای سنگین قبل از ساخت اسکلت گلخانه مصرف کودهای سبز و یا حیوانی که با شن نخودی مخلوط شده باشند ، توصیه میشود .
● آماده سازی خاک :
کود حیوانی پوسیده و کود شیمیایی را مناسب با نتایج آزمون خاک و مقادیر عناصر غذایی موجود با انجام عملیات شخم عمیق زیر خاک شود و پس از انجام عمل ضد عفونی کودهای کوکوپیت ، کمپوست و یا پیت ماس در چال گشت ریخته شود.
● برنامه کوددهی :
بطورکلی نسبت به N.P.K در دوره های رشد گوجه فرنگی به صورت ذیل است .
N.P.K در اوایل دوره رشد ۱-۲-۱
N.P.K در اواسط دوره ۳-۱-۳
N.P.K از شروع باردهی تا اواخر دوره ۶-۱-۳
و برای بدست آوردن نتیجه نسبتاً مطلوب از یک گلخانه گوجهفرنگی به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع در یک دوره کشت هشت تا یازده ماهه با عملکرد ۳۰۰-۴۵۰ تن مقدار عناصر غذایی به صورت خالص باید در دسترس قرار گیرد .
عناصر مغذی عناصر زیر مغذی
ردیف عناصر غذایی مقدار برحسب kg ردیف عناصرغذایی مقدار برحسب kg
۱ ازت Kg12 ۷ آهن Kg3/1
۲ فسفر Kg10 ۸ روی Kg16/0
۳ پتاس Kg16 ۹ مس Kg07/0
۴ کلسیم Kg7/0 ۱۰ منگنز Kg11/0
۵ منیزیم Kg3/1 ۱۱ بر Kg12/0
۶ گوگرد Kg4/8 ۱۲ مولیبدن Kg08/0
زمان کاشت
برای کاشت بذر گوجه فرنگی میتوان از برنامه زیر استفاده نمود :
۱- چنانچه بذرکاری فقط یکبار انجام گرفته و گیاه در طول سال گلخانه را اشغال نماید ، بذر را در اواسط تیرماه تا اواسط مردادماه کشت نموده ونشاء را بعد از ۱۰ الی ۳۰روز ( بسته به شرایط گرمائی محیط کشت ) به گلخانه منتقل نمود .در این صورت ۸۵ تا ۱۰۰ روز بعد ، برداشت محصول شروع میشود و تا اوایل تیر سال دیگر ادامه پیدا میکند.
۲- در صورتیکه در سال دوبار بذر کاری شود برنامه کشت و برداشت گوجه فرنگی به ترتیب زیر میباشد.
– کـشت بـذر در اواسط تیرماه انجام گرفته و بعد از یکماه نشاء گلخانه منتقل میشود که در طول پاییز مـیتوان محصول را برداشت نموده و در دیماه به تولید آن خاتمه داد.
– کشت بذر آذرماه انجام گرفته و بعد از یکماه نشاءها به گلخانه منتقل میگردد ( زمانی که برداشت محصول ، پاییزه خاتمه یافته است وگلخانه آماده پذیرش نشاء میباشد . که در این صورت برداشت محصول از اول بهار شروع و تا اواخر خرداد ادامه پیدا میکند )
–
توصیه های کاشت و داشت
در چال و یا گلدان کشت از کوکوپیت استفاده نمائید .
بعد از کاشت در زمین اصلی از ماکروتراسورب برای ریشه زائی استفاده نمائید .
در تمام طول داشت از آمینوکلات های ( کلسیم – بر- منگنز-منیزیم-عناصر میکرو – پتاسیم و تراسورب) استفاده نمائید .
برای جلوگیری از سرسوختگی ازامینوکلات کلسیم استفاده نمایید .
برای خوشرنگ شدن و درشت شدن میوه هر هفته تا ده روز از آمینوکلات پتاسیم استفاده نمائید.
برای جلوگیری از استرس و نیز زمان سم پاشی از آمینوکلات تراسورب برگی استفاده نمایید .
از آهن فروسترین در سیستم آبیاری بر حسب نیاز استفاده گردد .
هرس :
در ارتباط با هرس گوجه بصورت اجمالی می توان گفت تا ارتفاع ۳۰ الی ۴۰ سانتی متر حذف کلیه پاجوشها و پس از آن تا ارتفاع نهایی پاجوشها حذف شود بعلاوه اینکه از ارتفاع ۳۰ سانتی متر به بعد حدف برگهای پایین به مرور و متناسب با رشد گیاه و همپنین در صورت رشد زیاده از حد برگها یک هرس سبک برگ در قسمتهای بالایی نیز توصیه می گردد .
باید توجه داشت که در مراحل اولیه رشد بوته ها می توان از پاجوشها برای جایگزینی مناطق تنگ و جاهای که بذرها سبز نگردیده اند و یا نشاها نگرفته اند استفاده نمود .تلقیح در طول دوره کشت حتما با ضربه زدن به سیمها به تلقیح بیشتر گلها کمک نماییم حد فاصل ساعت ۳۰/۱۰ الی ۳۰/۱ و در موقع گرمی هوا با ساعت ۳ بعد از ۴-۳ بار در هفته صورت گیرد دیگر استفاده از هورمون تلقیح کننده درشت زمستانه
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.